การเตรียมยาที่เป็นอัตราส่วน เช่น Dopamine (2:1) ทำวิธีใดถูกต้องและเหมาะสมที่สุดระหว่าง.. 1. Dopamine 1000 mg + NSS 500 mL 2. Dopamine 1000 mg (20 mL) + NSS 480 mL เนื่องจากมีข้อถกเถียงกันมาก บางท่านบอกว่าต้องผสมให้ได้อัตราส่วนที่ถูกต้องเป๊ะ บางท่านบอกว่าอัตราส่วนคลาดเคลื่อนเล็กน้อยไม่เป็นไร เพราะดูผลลัพธ์ทางคลินิกแล้วปรับยา

คำตอบ

Dopamine 2:1 คือ ตัวยาเป็น mgต่อตัวทำละลายหน่วยเป็น ml ในที่นี้คือ dopamine 2 mg: สารน้ำ 1 ml ความเข้าใจแบบอื่นน่าจะเป็นการตีความที่ผิดไปกันเองมากกว่า เพื่อเลี่ยงการเข้าใจผิดแพทย์จึงอาจเลี่ยงเขียนเป็น dopamine 1000 mg in IV fluid 500 ml ไปเลย จาก Dopamine 2:1 นั่นคือ dopamine 1000 mg จะใช้สารน้ำจำนวน 500 ml ซึ่งปัญหาเกิดจาก dopamine เป็น solution มีน้ำอยู่ในตัว 1000 mg จะให้น้ำมา 20 ml ทำให้ total volume กลายเป็น 520 ml การคำนวณอัตราการให้ยาจึงควรคำนวณจากความเข้มข้น 1000 mg/520 ml หรือเท่ากับ 1.92 mg/ml ไม่ใช่ 2 mg/ml ถ้าคิดอัตราการให้ยาเป็น md/min สมมติให้ rate 3 mcg/kg/min ผู้ป่วยหนัก 50 kg (=150 mcg/min) และใช้ microdrip ที่มี 60 md/ml ถ้าคิดจากความเข้มข้น 2 mg/ml จะมีอัตราการให้ยาเป็น 4.5 md/min หรือประมาณ 5 md/min ส่วน 1.92 mg/ml จะมีอัตราการให้ยาเป็น 4.68 md/min หรือประมาณ 5 md/min เช่นกัน และถ้าลองเปลี่ยนอัตราการให้ยาเป็น 5mcg/kg/min หรือ เปลี่ยนน้ำหนักผู้ป่วยเป็น 70 kg อัตราการให้ยาที่คำนวณออกมาจากทั้งสองความเข้มข้นค่อนข้างใกล้เคียงกัน เพราะเวลาให้ยาจะไม่สามารถปรับเป็นเศษของ md ได้ สุดท้ายก็ติดตามผู้ป่วยว่ามีอาการเปลี่ยนแปลงไปอย่างไรบ้าง ยาอื่นก็เช่นกันต้องติดตามผลที่เกิดขึ้นในผู้ป่วยเป็นสำคัญ เพราะตรงจุดให้ยาเป็นเพียงจุดเริ่มต้นที่ยาเข้าร่างกาย จากนั้นก็จะมี PK/PD ที่แตกต่างกันไปในแต่ละราย

Reference:
1. Dopamine. In DRUGDEX® Evaluations. [Online].2012 Sep 27. Available from: MICROMEDEX Healthcare Series; 2012. [Cited 2012 Sep 27]

Keywords:
-