การพัฒนาผลิตภัณฑ์เสริมอาหารจากแมงลัก

โดย: พิมภรณ์ สมกิตติธรรม , รัตนาพร นิละนนท์    ปีการศึกษา: 2552    กลุ่มที่: 26

อาจารย์ที่ปรึกษา: วันดี กฤษณพันธ์ , แม้นสรวง วุฒิอุดมเลิศ    ภาควิชา: ภาควิชาเภสัชวินิจฉัย

Keyword: แมงลัก, มังลัก, ยาระบาย, ผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร, hairy basil, Ocimum americanum, dietary supplement, bulk laxative, Labiatae
บทคัดย่อ:
แมงลัก (Ocimum basilicum L. f. citratum Back.) เป็นพืชล้มลุกที่จัดอยู่ในตระกูล Apiaceae (Labiatae) โดยพบว่าเมล็ดแมงลักจะมีเยื่อหุ้มเมล็ด (Husk) ซึ่งจะให้ใยอาหารหรือไฟเบอร์ ที่มีคุณสมบัติดูดซับน้ำได้ถึง 25 เท่าของน้ำหนักแห้งของเมล็ด จึงมีการนำเมล็ดแมงลักมาปรุงเป็นของหวานเพื่อรับประทานเป็นยาเย็น ทำให้อิ่ม ช่วยระบาย และช่วยลดน้ำหนัก จุดประสงค์ของการทดลองนี้เพื่อต้องการศึกษาการเตรียมผงสำเร็จรูปพร้อมชงดื่มจากวุ้นของเมล็ดแมงลัก จากการวิจัยเพื่อหาสภาวะที่เหมาะสมในการพองตัวของวุ้นแมงลัก โดยนำเมล็ดแมงลักแห้งมาแช่ในน้ำที่อุณหภูมิต่างๆพบว่า วุ้นแมงลักสามารถพองตัวได้เต็มที่ในน้ำร้อนที่อุณหภูมิ 60 องศาเซลเซียส นาน 90 นาที โดยมีความสามารถในการพองตัวเท่ากับ 88.6 มล./กรัม ในการนำวุ้นแมงลักที่พองตัวเต็มที่แล้วมาทำให้แห้งพบว่า สภาวะที่เหมาะสมคือการอบที่อุณหภูมิ 90 องศาเซลเซียส นาน 6 ชั่วโมง จากการทดสอบคุณภาพมาตรฐานตามที่ระบุใน USP XXXI ในหัวข้อ Psylium Hemicellulose พบว่าผงวุ้นแมงลักแห้งที่ได้มีค่าความสามารถในการพองตัว เท่ากับ 200 มล./กรัม, ค่า Loss on drying เท่ากับ 7.23%, ค่า Total ash เท่ากับ 4.16% และค่า Acid insoluble ash เท่ากับ 0.3%โดยน้ำหนัก ในการศึกษาการเตรียมผลิตภัณฑ์เสริมอาหารในรูปของเครื่องดื่มจากผงวุ้นแมงลักได้ทดลองเตรียมในรูปแบบ ผงวุ้นแมงลักแห้งผสมโอวัลตินผง โดยเตรียมเป็น 3 สูตร คือ ใช้ผงวุ้นแมงลักแห้ง 0.5 กรัมผสมโอวัลตินผง 30 กรัม, ผงวุ้นแมงลักแห้ง 1 กรัมผสมโอวัลตินผง 30 กรัม และผงวุ้นแมงลักแห้ง 1.5 กรัมผสมโอวัลตินผง 30 กรัม ทั้งนี้สูตรเครื่องดื่มทั้งหมดเตรียมโดยชงกับน้ำเดือด 1 ถ้วยกาแฟ (150 มล.) คนให้ทั่ว ทิ้งให้เย็นลงประมาณ3-5 นาทีและนำมาดื่ม การคัดเลือกปริมาณที่เหมาะสมของผงวุ้นแมงลักที่ควรใช้ผสมในเครื่องดื่มทำโดยการประเมินความชอบของผู้ดื่มเครื่องดื่มดังกล่าว โดยใช้อาสาสมัครจำนวน 30 คน ให้ทดลองดื่มเครื่องดื่มทั้ง 3 สูตร จากผลการประเมินความพึงพอใจพบว่า สูตรเครื่องดื่มผงวุ้นแมงลักแห้ง 0.5 กรัมผสมโอวัลตินผง 30 กรัม มีระดับความชอบมากที่สุด จากผลการวิจัยนี้สามารถนำไปพัฒนาเป็นผงแมงลักสำเร็จรูปผสมในเครื่องดื่มต่างๆเพื่อช่วยระบายและลดน้ำหนักเพื่อการค้าต่อไป
abstract:
Hairy Basil (Ocimum basilicum L. f. citratum Back.) is an annual herb in Apiaceae (Labiatae) family. The husk of this seed plant contains fibers that can absorb water 25 times of its dry weight. It has been used as a dessert for a laxative purpose and weight control. The objective of this project was to develop instant drink powder from hairy basil mucilage. In this study, we found that the mucilage of hairy basil could be swollen well (88.6 mL/g) when being soaked in warm water at 60 °C for 90 minutes. The appropriate temperature for drying the mucilage was 90 °C for 6 hours. According to the method described in USP XXXI under “Psylium Hemicellulose” topic, the dried mucilage of hairy basil had swell volume at 200 mL/g. Loss on drying, total ash and acid insoluble ash were found to be 7.23 , 4.16 and 0.3%w/w, respectively. For development of a dietary supplement from hairy basil dried mucilage as an instant drink, one category of the drink was prepared as 3 formulae, i.e. 0.5, 1, 1.5 g of the powdered mucilage mixed with 30g of Ovaltine®. All formulae were prepared by adding a cup(150 mL) of hot water, stirring well, and left for 3-5 minutes for cooling down before drinking. The popular formula was selected by evaluation of satisfaction of 30 subjects who drank all of the formulae. The formula containing hairy basil mucilage 0.5 g + 30 g Ovantine® was found to be the most likely formulation.
.