การพัฒนาตำรับเจลเสลดพังพอนตัวเมียเพื่อใช้ภายนอก

โดย: นิษฐกานต์ ภัทรกานต์,สุภาพร เบ็ญจสุพัฒนนันท์    ปีการศึกษา: 2544    กลุ่มที่: 28

อาจารย์ที่ปรึกษา: ฤดี เสาวคนธ์ , นพมาศ สุนทรเจริญนนท์    ภาควิชา: ภาควิชาเภสัชอุตสาหกรรม

Keyword: เสลดพังพอนตัวเมีย, เจล, ฤทธิ์ต้านเชื้อไวรัส HSV-1 , Clinacanthus nutans (Burm.f.)Lindau, gel, anti HSV-1 activities
บทคัดย่อ:
โครงการพิเศษนี้เป็นการพัฒนาตำรับเจลเสลดพังพอนตัวเมียเพื่อใช้ภายนอกสำหรับรักษาโรคเริม โดยมีการควบคุมคุณภาพทางเคมีของวัตถุดิบและผลิตภัณฑ์ พัฒนาตำรับเจลสารสกัดแอลกอฮอลล์จากใบ และทดสอบฤทธิ์ต้านเชื้อไวรัส HSV-1 การควบคุมคุณภาพทางเคมีใช้วิธี TLC fingerprint ของสารสกัดจากใบเสลดพังพอนตัวเมีย โดยใช้สารมาตรฐานเบตา-ซิโตสเตอรอล เป็นสารเปรียบเทียบและใช้ระบบนำพา 2 ระบบคือบิวทานอล:กรดอะซีติก:น้ำ(4:1:5) และ คลอโรฟอร์ม:เมทานอล (9:1) นอกจากนี้ได้ทำ TLC fingerprint ของสารสกัดลำดับส่วนเฮกเซน,บิวทานอล,เอทิลอะซีเตท และน้ำ เพื่อพิสูจน์ฤทธิ์ต้านไวรัส HSV-1 (วิธีcell culture) พบว่าสารสกัดทุกส่วนมีฤทธิ์ต้านเชื้อไวรัส HSV-1 ยกเว้นสารสกัดด้วยน้ำ ในการทดสอบนี้สารเปรียบเทียบคือ acyclovir ซึ่งมีค่า IC50 = 2-4 mcg/mL ส่วนค่า IC50 ของสารสกัดแอลกอฮอลล์ =29.29 mcg/mL ซึ่งมีค่ามากกว่า acyclovir 10 เท่า เมื่อนำผลการทำTLC มาพิจารณาร่วมกับการทดสอบฤทธิ์ต้าน HSV-1 จึงสรุปผลได้ว่าสารออกฤทธิ์เป็นสารที่มีขั้วปานกลาง ซึ่งในการพัฒนาตำรับเจลจากใบเสลดพังพอนตัวเมีย จะใช้สารสกัดแอลกอฮอลล์ความเข้มข้น 4% และสารก่อเจล 2 ชนิดคือ Poloxamer 407 และ Carbopol 940 ผลการทดสอบฤทธิ์ต้านเชื้อไวรัส HSV-1 ของตำรับเจลทั้งสองตำรับ พบว่าตำรับเจล Carbopol 940 มีฤทธิ์ต้านเชื้อไวรัสได้ดี และไม่มีความเป็นพิษต่อ host cell ส่วนตำรับเจล Poloxamer 407 มีความเป็นพิษต่อ host cell ผลการทดลองนี้สรุปได้ว่าตำรับเจลเสลดพังพอนตัวเมียที่เตรียมจาก Carbopol 940 เป็นตำรับที่มีศักยภาพที่จะนำไปพัฒนาเป็นยารักษาโรคเริมต่อไป
abstract:
This project involved the formulation development of Clinacanthus nutans (Burm.f.)Lindau gel for external application in the treatment of HSV infection on skin. The project included chemical quality control of the C. nutans crude alcoholic extract, formulation of the crude alcoholic extract as gel dosage form and anti HSV-1 activity test of crude alcoholic extract and gel preparation. The quality control of alcoholic extract was performed by using TLC fingerprints. The solvent systems are butanol:acetic acid:water(4:5:1) and Chloroform:Methanol (9:1) while beta-sitosterol was used as a reference standard. The TLC fingerprints of the hexane, butanol, ethylacetate and water extracts were performed in order to prove antiviral properties of each extract fraction. It was found that all fractions are anti HSV-1 active except water extract. The IC50 results of the acyclovir (positive control) and the alcoholic extract of the C. nutans were 2-4 mcg/mL and 29.29 mcg/mL, respectively. The alcoholic extract was 10 times less active than acyclovir. It could be concluded that the active substances could be semipolar compounds. In the formulation development of C. nutans extract gel, four percent(4%) of the alcoholic extract was incorporated with Poloxamer 407 and Carbopol 940. The antiviral activity of both formulation showed that Carbopol 940 gel formulation is active and non-toxic while Poloxamer 407 gel formulation is toxic. The carbopol 940 gel formulation has much potential for further development.
.