การพัฒนาตำรับยาแคปซูลขิง

โดย: ณัฏฐิกา ทีประสาน,เสาวลักษณ์ อัครพินท์ ปีการศึกษา: 2539 กลุ่มที่: 35

อาจารย์ที่ปรึกษา: ฤดี เสาวคนธ์ , ยุพิน รุ่งเวชวุฒิวิทยา , โอทอง สวัสดีมงคล ภาควิชา: ภาควิชาเภสัชอุตสาหกรรม

Keyword: ,

บทคัดย่อ:
ขิงเป็นพืชในตระกูล Zingiberaceae มีชื่อทางวิทยาศาสตร์ Zingiber officinale. Roscoe. ตำรับยาไทยใช้เหง้าขิงแก่ เป็นยาขับลมแก้ไอขับเสมหะ รวมทั้งแก้อาเจียนด้วย ในเหง้าขิงมีน้ำมันหอมระเหยประกอบด้วย menthol, borneol, fenchone, 6-shogoal และ 6- gingerol menthol เป็นส่วนประกอบที่สำคัญการออกฤทธิ์ในการนำขิงมาทำยาแคปซูลจึงอาจเกิดปัญหาด้านปฏิกิริยาระหว่างน้ำมันหอมระเหยกับเปลือกแคปซูล (capsule shell) ดังนั้นในโครงการพิเศษ เพื่อพัฒนาตำรับแคปซูลขิงจึงตั้งตำรับขึ้นมา 3 ตำรับ โดยใช้สารดูดซับ (adsorbent) ได้แก่ calcium sulfate, DCP (Dibasic calcium phosphate ), Microcrystalline cellulose (Avicel(trademark) ผสมผงขิงกับสารดูดซับต่างๆ ในตำรับ โดยมี Aerosil® เป็นสารช่วยไหล นำผงขิงที่ได้จากการผสมมาบรรจุแคปซูลเบอร์ 0 ด้วยเครื่องบรรจุแคปซูลแบบกึ่งอัตโนมัติ จากนั้นนำแคปซูลขิงเก็บที่ 2 สภาวะ คือที่อุณหภูมิห้องและที่สภาวะเร่ง (45 องศาเซลเซียส, ความชื้น 75%) ทำการวิเคราะห์ทุกเดือนเป็นเวลา 3 เดือน ผลของความแปรปรวนของน้ำหนักและ เวลาในการกระจายตัวทุกตำรับเข้ามาตรฐานของแคปซูล ตาม British Pharmacopoeia แต่ในตำรับ control ซึ่งบรรจุผงขิงอย่างเดียวและเก็บในสภาวะเร่งปรากฏว่าเมื่อเวลาผ่านไปถึงเดือนที่ 3 ใช้เวลาในการกระจายตัวเพิ่มขึ้นเล็กน้อย และจากการสังเกตลักษณะทางกายภาพที่เปลี่ยนไป คือ ผงขิงในแคปซูลมีสีเข้มขึ้นเล็กน้อย แต่ตำรับที่ใส่ adsorbent ไม่พบความเปลี่ยนแปลง จากการศึกษาทางด้านเคมีซึ่งทำการตรวจวิเคราะห์หา Ethanol (90%) soluble extractive, Water soluble extractive, Total ash content, Water soluble ash content และทำการตรวจเอกลักษณ์ทางเคมีโดย Thin layer chromatography (TLC) ผลปรากฏว่าปริมาณEthanol (90%) soluble extractive, Water soluble extractive, Total ash content, Water soluble ash content ของทุกตำรับเข้ามาตรฐานของ ผงขิงตาม British Pharmacopoeia ส่วนการตรวจเอกลักษณ์ทางเคมีตามวิธีใน Standard of Asian Herbal Medicine พบว่า TLC โครมาโตแกรม ของทุกตำรับ ตั้งแต่เริ่มผลิตจนถึงเดือนที่ 3 ไม่แตกต่างกันคือมี 6 solute spots ซึ่งมีลักษณะและค่า Rf ไม่เปลี่ยนแปลง สรุปได้ว่า แคปซูลขิงตำรับที่ผสมสารดูดซับมีความคงตัวด้านเคมีและกายภาพดีกว่าตำรับที่ไม่ได้ผสมสารดูดซับ

abstract:
Ginger or Zingiber officinale. Roscoe is a plant in family Zingiberaceae. It,s rhizome has been used as antiflatulant , expectorant and antiemetic in Thai traditional medicine mostly in solution and capsule dosage form . The rhizome contains many major volatile oils such as menthol , borneol , fenchone , 6-shogoal and 6-gingeral menthol . These may cause stability problem to the capsule formulation regarding to the volatile oil and the capsule shell In this study, each of three different formulation were prepared using 250 mg. of ginger powder mixed with different inert adsorbent powder such as Calcium sulfate, Dibasic calcium phosphate (DCP) and Avicel ® . Control formulation was also prepared using only ginger powder. Aerosil(trademark) was used as glidant in all formulations .The powder mixtures were filled in number 0 capsule, using semi-automatic capsule filling machine. All formulations including control were then storaged in opened plastic bags at room themperature and at accelerated condition ( 450 C , 75%RH ) for three month periods. Capsule samples were taken to test for their physical and chemical stability at monthly interval. It was found that the weight variation and the disintegration time were conformed with BP standard in all formulations at both storaged conditions. A slight increase in disintegration time and color intensity as well as lumping of powder were observed in the control formulation at accelerated storage condition , however the formulation still comformed with BP standard. A result of chemical analysis such as Ethanol ( 90% ) soluble extractive, Water soluble extractive, Total ash content, Water soluble ash content were conformed with BP standard. The result of the Thin Layer Chromatography ( TLC ) identification of all ginger capsule formulations , using Asian Herbal Medicine Standard method , appeared 6 solute spots regularly throughout the sampling period at all storaged conditions. It could be concluded that the ginger capsule formulation containing adsorbents were more stable than did the formulation contain no adsorbent.