กระดูกขากรรไกรตายที่เกิดจากยา (drug-induced osteonecrosis of the jaw) หรือ medication-related osteonecrosis of the jaw (MRONJ) พบได้จากการใช้ยากลุ่มต่างๆ ไม่ได้เจาะจงเพียงแค่ bisphosphonates ซึ่งเป็นยารักษาโรคกระดูกพรุน (ดูข้อมูลเพิ่มเติมเรื่อง “Drug-induced osteonecrosis of the jaw” ใน “ข่าวยา” ประจำสัปดาห์ที่ 2 เดือน เมษายน ปี 2559) การเกิดกระดูกขากรรไกรตายที่มีเหตุจากยาต่างชนิดกันต้องให้การรักษาที่ต่างกันด้วยหรือไม่นั้นยังไม่ชัดเจน ข้อมูลส่วนใหญ่ศึกษาเกี่ยวกับการรักษากระดูกขากรรไกรตายจาก bisphosphonates (bisphosphonate-related osteonecrosis of the jaw; BRONJ)
มีรายงานที่รวบรวมข้อมูลเกี่ยวกับกระดูกขากรรไกรตายจาก bisphosphonates และวิธีการรักษา พบว่าเกิดกระดูกตายที่ขากรรไกรล่าง (mandible) 65.1% ที่ขากรรไกรบน (maxilla) 28.5% และที่ขากรรไกรทั้งบนและล่าง 6.4% ในการรักษา MRONJ หรือ BRONJ ทำได้ยาก ในการรักษามีวัตถุประสงค์เพื่อลดความรุนแรงของอาการที่เกิดขึ้น เพื่อการชะลอหรือป้องกันการรุดหน้าของโรค และเพื่อรักษาการติดเชื้อที่เกิดขึ้น วิธีการรักษามีหลากหลาย เช่น การหยุด bisphosphonates (หากสามารถทำได้) การใช้ยาต้านจุลชีพชนิดรับประทาน (เช่น penicillins, cephalosporins, clindamycin) การใช้ยาต้านจุลชีพชนิดชนิดน้ำยาทำความสะอาดช่องปาก การใช้ยาบรรเทาปวด การรักษาด้วย hyperbaric oxygen การรักษาด้วยโอโซน การผ่าตัดนำเนื่อเยื่อส่วนที่ตายออก การรักษาด้วยเลเซอร์ การทำศัลยกรรมกระดูกที่ตาย การให้ teriparatide เพื่อหวังช่วยเสริมสร้างกระดูกที่เสียหาย ซึ่ง teriparatide เป็น recombinant N-terminal 34-amino acid human parathyroid hormone ที่ใช้รักษาโรคกระดูกพรุน การให้ growth factors (เช่น platelet-rich plasma, bone morphogenetic protein 2) นอกจากนี้ยังมีการให้ pentoxifylline และ α-tocopherol เป็นต้น ซึ่งให้ผลการรักษาที่แตกต่างกันออกไป สำหรับการรักษา BRONJ นั้น American Association of Oral and Maxillofacial Surgeons ได้ให้แนวทางการรักษาไว้ตามระดับความรุนแรงของ BRONJ ดังแสดงในตาราง
อ้างอิงจาก:
(1) Fliefel R, Tröltzsch M, Kühnisch J, Ehrenfeld M, Otto S. Treatment strategies and outcomes of bisphosphonate-related osteonecrosis of the jaw (BRONJ) with characterization of patients: a systematic review. Int J Oral Maxillofac Surg 2015;44:568-85; (2) Berenson JR, Stopeck AT. Medication-related osteonecrosis of the jaw in patients with cancer. UpToDate®. Apr 2016. www.uptodate.com; (3) Daly C. Osteoporosis treatment and medication-related osteonecrosis of the jaws. Aust Prescr 2016;39:47-8; (4) Rollason V, Laverrière A, MacDonald LCI, Walsh T, Tramèr MR, Vogt-Ferrier NB. Interventions for treating bisphosphonate-related osteonecrosis of the jaw (BRONJ). Cochrane Database of Systematic Reviews 2016, Issue 2. Art. No.: CD008455. DOI: 10.1002/14651858.CD008455.pub2.
