Can higher-dose oral methotrexate be split?

Methotrexate เป็นยาในกลุ่ม dihydrofolate reductase inhibitor ที่เมื่อใช้ในขนาดต่ำจะออกฤทธิ์เป็น disease-modifying antirheumatic drug สำหรับการรักษาโรคข้ออักเสบรูมาตอยด์ (Rheumatoid arthritis: RA) โดยขนาดที่เริ่มต้นในการรักษาคือ 7.5 มิลลิกรัม สัปดาห์ละครั้ง และสามารถเพิ่มขนาดยาได้ตามผลการรักษาทางคลินิกหรือจนกระทั่งเกิดอาการไม่พึงประสงค์ (เช่น อาการทางระบบทางเดินอาหาร พิษจากการกดไขกระดูก) สำหรับการใช้ mehotrexate ในการรักษาโรคข้ออักเสบรูมาตอยด์นั้น มักใช้ในรูปแบบรับประทานมากกว่าการให้แบบฉีด แต่หากต้องฉีดจะฉีดทาง subcutaneous (SC) หรือ intramuscular (IM)

สำหรับ mehotrexate ในรูปแบบรับประทานนั้นจะมีการดูดซึมเพียงร้อยละ 60 โดยขึ้นอยู่กับแต่ละบุคคล โดยการให้ยาในรูปแบบรับประทานเทียบกับ IM ที่ขนาดยา 7.5 มิลลิกรัม จะมีระดับยาในเลือดเท่ากัน แต่เมื่อเพิ่มขนาดยาเป็น 25-40 มิลลิกรัมแล้วพบว่าระดับยาในเลือดของการได้รับในรูปแบบรับประทานจะเท่ากับ 2 ใน 3 ของการฉีดทาง IM หรือ SC จึงมีข้อแนะนำให้ใช้ยานี้แบบฉีดในกรณีที่ผู้ป่วยต้องได้รับยาตั้งแต่ 25 มิลลิกรัมขึ้นไป นอกจากการได้รับยาในรูปแบบฉีดจะเพิ่มระดับยาในเลือดแล้ว ยังลดอาการข้างเคียงและเพิ่มความร่วมมือในการรักษาของผู้ป่วยด้วย แต่อย่างไรก็ตามการฉีดยาอาจทำให้เกิดอาการไม่พึงประสงค์บริเวณที่ฉีดได้

มีการศึกษาการแบ่งขนาดยา ในผู้ป่วยที่ต้องได้รับ mehotrexate ชนิดรับประทาน ในผู้ป่วยจำนวน 10 ราย (ขนาดยาโดยเฉลี่ย 30 มิลลิกรัมต่อสัปดาห์) โดยศึกษาผลทางเภสัชจลนศาสตร์ของการให้ยาขนาดสูงครั้งเดียว เทียบกับการแบ่งให้ห่างกัน 8 ชั่วโมง (แต่ขนาดยารวมเท่ากัน) พบว่าระดับยาในเลือดของการแบ่งให้ยาห่างกัน 8 ชั่วโมงสูงกว่าแบบให้ครั้งเดียวร้อยละ 28 (p=0.007) จึงสรุปว่าการแบ่งยาชนิดรับประทาน (ที่ขนาด 25-30 มิลลิกรัมต่อสัปดาห์) ให้ผลระดับยาในเลือดใกล้เคียงกับการฉีดแบบ SC และสามารถเป็นทางเลือกสำหรับการฉีดยาแบบ SC และ IM ได้

อย่างไรก็ตามควรมีการศึกษาในผู้ป่วยจำนวนมากกว่านี้เพื่อยืนยันผลการศึกษาต่อไป